Over droogte en warmte

Het is ergens niet eerlijk. Juist nu ik aan de andere kant van de wereld zit, heeft Nederland weer´s een begin van een strenge winter. Dat terwijl mijn hart van Friese origine sneller gaat kloppen als het de mogelijkheid ziet eens snelheid te maken op schaatsen op buitenwater. Ik zou er bijna jaloers van worden.
Bijna.
Want ook hier stond ik in de vroege morgen te koukleumen, in de wetenschap dat de temperatuur nog onder het vriespunt zat, dat het de nacht rond -10 was geweest, dat er ijs op de rotsen lag. Maar ik stond op 4200 meter, waar de lucht nog niet verwarmd werd door de zon, die zich nog verstopte achter de bergen, maar door de stoom van de tientallen geysers die uit de aarde kwam.
Welkom in wellicht de hoogste, grootste en droogste woestijn ter wereld, de Atacamadesert in Chile.

Een dag of acht tot tien zijn we in Argentinië geweest, daarna doorgegaan naar Chile. Met de auto in Argentinië hebben we rond het plekje Salta in het noorden rondgereden; na zo´n 3 maanden per bus of melktruck gereisd te hebben, was dat wel weer een hele nieuwe ervaring. Zeker op het moment dat de weg onverhard door de bergen voerde, we diepe plassen en kleine riviertjes doormoesten en de mist het zicht belemmerde tot minder dan 50 meter. Het zijn niet de beste omstandigheden om vast te komen te midden van zo´n rivier, maar gelukkig zijn er altijd wel aardige Argentijnen die willen helpen duwen. ¨We zitten in dát gebouwtje daar, om de hoek, mocht je nog terugkomen...¨ Vertrouwen hadden ze niet in ons, maar het kwam uiteindelijk allemaal goed; altijd zal de mist op een gegeven moment opklaren, wordt de weg weer verhard en opent het landschap zich voor je: de weg loopt na de laatste drie bochten kaarsrecht door een open vlakte, waar cactussen staan zo hoog als drie mensen en bergen in allerlei kleuren de vlakte omsluiten. Zo reden we rond, met het patroon waarbij we ´s ochtens vaak vroeg opstonden, ontbeten en de auto in pakten, naar het volgende plekje reden, waar we aan het einde van de middag aankwamen en rondkeken, om goed te eten en de volgende dag weer verder gingen. Zo zagen we deze dagen ontzettend mooie zaken, de variatie enorm, maar het thema was toch bergen in allerlei verschillende kleuren en vormen, bedekt met cactussen, bomen of stof. Zo beschreven klinkt het wellicht saai, maar als die kleuren uiteenlopen van allerlei tinten rood, stukken groen, wit en geel, en dat soms in één berg met strakke scheidingen ertussen; als de vormen uiteenlopen van klassiek berg tot een door de wind uitgesleten obelisk, omringd door ronde bergen met gaten erin, dan wordt het toch behoorlijk indrukwekkend om daar doorheen te rijden.

Maar voor een verdere overtuiging zal ik terzijnertijd wel foto´s laten zien; dat gaat op dit moment met een kapotte camera niet lukken; verdomde woestijnzand ook.
En woestijnzand heb ik ondertussen genoeg gezien, want al met al groeien er niet heel veel bomen tussen Salta in Argentinië en San Pedro de Atacama in Chili, twee plekken die per bus zo´n 10 uur uitelkaar liggen, gescheiden door een aantal passen van over de 4000 meter, een zoutvlakte en, well, een gigantische woestenij.
En dan kom je in San Pedro, een plekje wat zijn bestaansrecht ontleent aan verschillende zaken, en nu makkelijk samen te vatten zijn als toerisme. Dus ben je allesbehalve de enige reiziger hier. Maar dat is niet erg, want het toeristenbusje die je ´s ochtendsvroeg ophaalt brengt je op de meest geweldige plekken; van diepe valleien waar plotseling de vogels weer fluiten en het vol staat met bomen -We zijn hier in de droogste woestijn ter wereld; bomen!-, kleine dorpjes waar de llama´s je de winkels induwen, meertjes die oneindig diep schijnen te zijn...
Maar dat zijn niet de hoogtepunten.
Dat is het geothermisch veld, waar de geysers zich alleen rond zonsopgang zich laten zien, en ophouden met spuiten en stomen wanneer de zon net over de berg heen komt -en daarmee wel het hele gebergte eromheen goudgeel kleurt.
Dat is de zoutvlakte, die niet vlak is zoals in Argentinië, maar met grote, grove zoutkristallen, alsof er iemand met een grote ploeg doorgegaan is; wit welke kant je ook maar uitziet -óók de kant waar je de actieve vulkaan kan bewonderen- en waar flamengo´s overvliegen alsof je ergens in een jungle zit, in plaats van hoog in de Andes in een woestijn.
Dat is een zandduin, waar de mensen zeggen: goed, ga daar maar even zitten en kijk die kant uit; ja, met de rug naar de zon. Dat doe je, en je ziet de woestijn voor je uitgestrekt, met bergruggen erin die wat rood-bruinig kleuren en plotseling van kleur verschieten, daar de zon achter de horizon kruipt en de bergen in een goudgele gloed kleurt; waar je recht in het gezicht ziet van de bijna volle maan, die ook zijn steentje bijdraagt aan dit kleurspektakel.

Het voelt hier niet zo, maar morgen is het Kerst. Natuurlijk gaat dat feit ook hier niet voorbij; het was zelfs al een maand duidelijk: kerstmannen in de etalages, kerstbomen op het centrale pleintje van het dorpje, lichtjes in cactussen... Het krijgt er een wat absurdistisch karakter door, maar dat neemt niet weg dat ik eenieder via deze weg een goede kerst wil toewensen. Dat het maar mag sneeuwen -is dat niet iets wits en kouds; zoiets als een zoutvlakte, alleen dan dat het valt van boven, uit witte dingen die ze ´wolken´ noemen?-, buiten koud en binnen warm en plezierig mag zijn.
Wij gaan morgen naar Santiago, waar we de Kerst inhoud zullen proberen te geven. En dan na een dag of wat zal ik weer afscheid nemen van mijn familie, om alleen Oud&Nieuw in te gaan. Waarschijnlijk op een plek hier in Chile warm en met een strand; goed voor de nieuwjaarsduik. Natuurlijk dus ook alvast ´folle lok en seine´ in het nieuwe jaar toegewenst!