Kleinste kindjes

Probeer het eens! In een Latijns-Amerikaans land, stap een bus in. Van het type: vol met mensen die niet willen of kunnen betalen voor een taxi, en door het drukke verkeer is lopen sneller, maar er gaan geen taxi´s mijn kant op en ik heb de hele dag gestaan, dus zelfs op één bil zitten, de anderhalf-persoonsstoel met twee andere mensen delende, is beter dan niets, vooral omdat staan in de bus betekent dat ik mijn hoofd op mijn schouders moet leggen, want het dak is zo laag. Zo´n type! Probeer het eens! En besteed er dan vooral aandacht aan dat je tijdens dat spitsuur van achterin de bus naar voren moet wringen. Terwijl er geen centimeter vrije ruimte is tussen twee personen. En doe dat, met je zakken vol: een portefeuille in je kontzak, een telefoon in de ene broekzak, je sleutels in je andere. Een foto-camera in een borstzak. En je geleende stethoscoop uit een vijfde zak stekend. Wat ik daarvan ben kwijtgeraakt, vraag je? Hoeveel ik bestolen ben? Niets! Probeer dat eens!
Maar ik zal mijn geluk niet uitdagen en dit dus maar niet vertellen.


Voordat ik verder ga mijn verhalen bij te werken -zie eind vorige bericht- wil ik jullie bedanken voor de vele berichten die achtergelaten worden; vind het altijd ontzettend leuk om te lezen! Ik heb jammer genoeg niet de tijd om ieder persoonlijk iets leuks terug te schrijven, al zou ik dat wel willen. Weet dat ik de berichten koester! :)




Mijn derde week hier had ik vrij. Octavio had een tentamen op woensdag en moest studeren; ik ben mezelf gaan bij bruinen op Taboga, een klein eiland voor de kust van de stad, een uurtje per boot de oceaan op. Klein, maar met een grote geschiedenis: een van de oudste kerken van Zuid-Amerika, een oude schuilplaats voor piraten, pied-a-terre voor tout-le-monde van Panama... en voor mij twee dagen relaxen. Bij aankomst werd ik min of meer meteen opgevangen door de eigenaar van het enige hostel op het eiland en hij bracht me met zijn vrouw naar een klein huisje met wat kamers vol met bedden. Een kop koffie later en een gewicht van een rugzak lichter, ging ik op pad, het eiland over. Een heerlijk rustig eiland, bij gebrek aan auto´s en niet zo veel mensen. Ik heb een heuvel beklommen, me een weg banend door de plaatselijke jungle, met aan het einde een geweldig uitzicht over het eiland, de zee en het vaste land van Panama. Was er een klif recht naar beneden geweest, dan was ik daar afgesprongen om verkoeling in het water te zoeken; het was erg warm! Nu moest ik eerst naar beneden lopen -zucht- en het strand opzoeken voordat ik kon poedelen in het verkoelende water. Maar een prive-strandje wat ik vond maakte veel goed... De dag eindigde uiteindelijk in de stromende regen, maar met een hangmat onder een dak was dat niet erg, vooral niet met een boek erbij. Wat nog beter was, er was niemand in het hostel behalve ikzelf, dus ik had alles voor mij alleen die eerste nacht!
De tweede dag was meer van hetzelfde -rondzwerven, zwemmen, hangmat- en aan het einde van de dag stapte ik dus roodverbrand de boot terug naar het vaste land op.

De rest van de week was relaxt; veel geslapen, paar musea bezocht, op stap geweest met Octavio en wat vrienden. En zaterdag -eindelijk- richting het Kanaal! Ik had iemand eerder al ontmoet die er wel zin in had mij een paar plekken in Panama te laten zien en mij eerder al op sleeptouw had genomen, en zaterdag gingen we dus naar het kanaal. Ze nam me mee naar de Miraflores Locks, de laatste sluizen voordat je -als schip- de pacific opgaat. Het heeft een heel bezoekerscentrum over de geschiedenis van het kanaal en over de werking, maar belangrijker natuurlijk is het platform met uitzicht over de sluizen; en dat is geweldig! Ik bedoel, op zichzelf zijn de sluizen al gigantisch: groot, lang, breed en met enorme sluisdeuren. Maar dan komt er een schip binnenvaren en dan besef je pas echt de omvang. De grootste schepen die passen, de zogeheten Panamax-schepen, passen ook echt maar net. Een paar decimeter speling aan beide kanten tussen wal en schip, en daarmee houdt het ook op. En vanaf het viewersdeck waar je staat heb je zo ongeveer het idee dat je de containers en de brug aan kunt raken, de kapitein over zijn hoofd kan aaien; dat geeft je daarmee meteen een goede indruk van de omvang van zo´n schip. In totaal zo´n drie schepen zien passeren, wat mijn dag -bootjesgek zijnde- wel weer goed maakte.
Zaterdagavond tot redelijk laat op stap geweest, zondag behoorlijk uitgeslapen, en maandag ging de wekker weer om 6.00 uur. Begin van mijn laatste stage-week, op neonatologie. Voor de eerste opvang van de netgeboren kindertjes. Onze taak ´s ochtends is het invullen van heel veel papieren om vervolgens een grote visite te lopen langs alle moeders-van-één-dag. Kindertjes onderzoeken -die zijn meestal okay- en door naar de volgende. Vele vrouwen bevallen in het ziekenhuis, wat zorgt voor gigantische aantallen pasgeborenen per dag. Deze week hadden we tijden dat het spitsuur was: donderdagochtend waren er in een 4 uur zo´n 26 kinderen geboren. Ontzettend veel keizersnedes ook, later de dag. Ik weet niet waarom dat is. Ik weet wel dat ik carnaval hier eens mee wil maken. Wat dat ermee te maken heeft? Het is 9 maanden geleden...

Het was een goeie en interessante week; ontzettend veel gezien, ook best wel wat gedaan. Elke ochtend meegeholpen met het lichamelijk onderzoek van de pasgeborenen, dus daar nu al een beetje ervaring in op gedaan. Daarnaast bloed geprikt -of, wel, een poging tot. Het was mijn eerste keer, en wellicht was het geen goed idee de eerste keer bloed te prikken op een baby van 1 dag oud, want dat is ontzettend lastig. Ik kreeg er dus ook geen druppel uit; mooi, netjes náást de ader geprikt, waarschijnlijk. Verder één gewone geboorte bijgewoond, waarbij het de taak van de studenten is de baby te reanimeren, maar dat klinkt indrukwekkender dan het is. In de meeste gevallen is het niet meer dan de baby drogen, zijn mond en neus uitzuigen en inschatten of hij extra zuurstof nodig heeft, in zijn eerste paar minuten. Soms ook moeten de babies ge-intubeerd worden, maar dat doen de ´residents´ -de arts-assistenten- dan natuurlijk. Naast die ene gewone geboorte ook nog 5 keizersnedes bijgewoond -ook erg interessant om te zien. Toch is het wel een beetje apart; waar bij ons de zwangerschap en geboorte is omgeven met dramatiek en roze wolken, is daar hier niets van terug te vinden. Het verwijderen van een blinde darm zou bij de jonge moeders wellicht meer emoties oproepen. Nu heb ik het gevoel dat ze denken: ow. Een kind. De medische staf helpt hier ook wel een beetje aan mee, want over het algemeen zien de moeders de kinderen na de geboorte maar voor twee seconden. Het kind wordt geboren, gedroogd, zijn mond uitgezogen, gewogen, aan de moeder getoond en meegenomen om te wassen. Daarna pas wordt het terug gegeven aan de moeder.

Veel gezien dus, en netjes medisch student gespeeld. Op een gegeven moment namelijk waren we net terug van een keizersnede, toen we geroepen werden. Een gastroschisis! Rechtgeaard medisch studenten als we zijn, lieten we alles uit onze handen vallen en gingen we snel naar de bevalling. Tja, we willen graag veel zien, ook al hangen de darmen van het kindje uit de buik. We vergeten dan graag even dat dit voor een pasgeborene niet zo plezierig is en minstens twee operaties in de komende week betekent; de eerste binnen 2'4 uur. Dus staan we met zijn tienen om het kindje heen.
Tot de tijd van de operatie overigens, wil je natuurlijk de uitpuilende darmen beschermen, tegen infecties en uidroging. Daar hebben wij vast iets geweldigs voor uitgevonden. Hier echter wordt een zak met infuusvloeistof leeggemaakt en opengeknipt, om de darmen van het kindje er vervolgens in te stoppen. Gaasje om de zak en het kindje zijn buik heen en dan maar wachten tot er een operatie-zaal vrij is...
Daar we elke middag op de neonatologie intensive care unit rondliepen, zagen we bovenstaand kindje weer terugkomen, net na de operatie. Deze was ongecompliceerd verlopen en alle darmen waren netjes teruggestopt waar ze behoren: de abdomen.

Ik kan heel veel nog vertellen; hoe ik gezien heb hoe ontzettend iedereen zijn best doet om ondanks het systeem waar ze in zitten, het beste te doen van hun medisch kunnen. Hoe het systeem, waarin er vooral een tekort aan geld is, ieder hierin tegenwerkt, maar hiermee ook uitdaagt behoorlijk inventief te worden. Indrukwekkende ervaringen!


Mijn tijd in Panama loopt ondertussen ten einde. Ik heb besloten hier niet langer rond te reizen en eerder naar Ecuador te gaan, zodat ik daar wat meer tijd heb, 5 weken in totaal. Ik kijk uit naar bergen en kou, om de een of andere reden... Dus vlieg ik komende zondag naar Quito. Dat laat me twee dagen om afscheid van mensen hier te nemen en de grootste uitdaging van alles weer aan te gaan: mijn tas inpakken...

Een aantal foto´s staan online op http://picasaweb.google.com/vbelkum